Τα περισσότερα ζωικά λίπη (κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας, γαλακτοκομικά, βούτυρο κ.α.) είναι κορεσμένα λίπη και τείνουν να αυξάνουν τα επίπεδα χοληστερόλης στον ορό, σε αντίθεση με τα φυτικά. Αντιθέτως, τα ακόρεστα λίπη (αβοκάντο, ψάρια, ελαιόλαδο, ξηροί καρποί κ.α.) δεν αυξάνουν τα επίπεδα χοληστερόλης, συμπεριλαμβανομένων των μονοακόρεστων (ωμέγα-7 και ωμέγα-9) και πολυακόρεστων (ωμέγα-3 και ωμέγα-6) λιπών. Αντιθέτως, τα βιομηχανικά παραγόμενα τρανς λιπαρά (επεξεργασμένα σνακς, πατατάκια και κράκερς, αρτοποιήματα, σως κ.α.) αυξάνουν τη χοληστερόλη ορού και αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου.
Ο
δόκτωρ Ancel Keys πρότεινε για πρώτη φορά την παραπάνω υπόθεση το 1950. Αρκετά χρόνια αργότερα, δημοσίευσε την
Μελέτη Επτά Χωρών (Ηνωμένες Πολιτείες, Ιαπωνία, Φιλανδία, Ολλανδία, Κρήτη, Κύπρος, Ιταλία και Γιουκοσλαβία) η οποία αποτελεί την πρώτη σημαντική μελέτη που διερεύνησε τη διατροφή και τον τρόπο ζωής μαζί με άλλους παράγοντες κινδύνου καρδιαγγειακών νοσημάτων, σε διαφορετικές χώρες και πολιτισμούς και για εκτεταμένη χρονική περίοδο. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως ο πληθυσμός της Κρήτης παρουσίαζε την καλύτερη κατάσταση υγείας και τα μικρότερα ποσοστά θνησιμότητας από στεφανιαία νόσο και καρκίνο, σε σχέση με όλους τους άλλους πληθυσμούς που μελετήθηκαν μακροχρόνια. Η αιτία αυτού του φαινομένου φάνηκε να ήταν κατά κύριο λόγο η απλή και λιτή διατροφή των Κρητικών, η οποία βασίζεται στην πλούσια κατανάλωση λαχανικών, φρούτων, οσπρίων, δημητριακών, ψαριών, μικρές ποσότητες κρέατος, γαλακτοκομικών προϊόντων και κοτόπουλου και με σχεδόν μοναδική πηγή πρόσληψης λίπους το ελαιόλαδο. Στοιχεία που στην συνέχεια αποτέλεσαν τους βασικούς πυλώνες της Μεσογειακής Πυραμίδας Τροφίμων και του Μεσογειακού προτύπου διατροφής. Πρότυπο το οποίο έχει φανεί επιστημονικά πλέον, ότι εξασφαλίζει την καλύτερη υγεία και μακροζωία.
Η
Μεσογειακή Διατροφή είναι συνήθως υψηλή σε ακόρεστα λιπαρά οξέα και υπάρχουν στοιχεία για το ρόλο της στην πρόληψη της καρδιαγγειακής νόσου, ενώ οι αναλογίες των ακόρεστων και κορεσμένων λιπαρών οξέων που περιέχει έχει αποδειχθεί ότι παίζουν σημαντικό ρόλο. Επιπλέον, δεν προάγει την αύξηση του σωματικού βάρους. Στην πραγματικότητα, μπορεί ακόμη και να οδηγήσει σε μεγαλύτερη και πιο μακροχρόνια απώλεια βάρους από τις δίαιτες χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά και να δράσει προστατευτικά έναντι των αυξήσεων της περιφέρειας μέσης.
